Wat is eigenlijk de oogsttijd voor koffiebonen?

In mei en juni breekt de oogsttijd aan bij één van ’s werelds grootste koffieproducenten en -exporteurs: Brazilië. Vanaf deze periode (tot eind september) houden alle koffieprofessionals de adem gespannen in; zijn de gewassen mooi en rijp? De Braziliaanse productie is namelijk van een dusdanige omvang, dat in deze periode tevens de wereldwijde prijs van koffiebonen wordt bepaald.

Andere landen in Zuid- en Centraal Amerika en Afrika oogsten meestal één keer per jaar tussen november en maart. In Colombia en Kenia hebben ze geluk (oogsttijd is een belangrijke economische tijd voor boeren en koffieplukkers) en kunnen ze terugvallen op twee bloeiperiodes per jaar, met een eerste en tweede oogst.

Vanwege de aard van de koffieboom en het feit dat koffie vaak in bergachtige gebieden groeit, worden de koffiebessen meestal met de hand geplukt (selective picking): een moeilijk en arbeidsintensief proces, waarbij plukkers met zware manden de steile plantages aflopen.

De belangrijkste uitzondering hierop is Brazilië, waar het landschap vrij vlak is en de koffievelden zo enorm dat het gros van het plukwerk met machines wordt gedaan (strip picking). Grootste nadeel hiervan is dat de kwaliteit van de oogst omlaag kan gaan omdat alle bessen worden geplukt – rijp of niet. De meeste Arabica koffie (onze favoriet!) wordt handgeplukt omdat het ’t beste gedijt in bergachtig gebied.

Voor het garanderen van de beste kwaliteit geldt één simpele regel: de beste bes is een rijpe bes. Niet alle koffiebessen rijpen even snel, dus de koffiebomen moeten een paar keer onder handen genomen worden om alle bessen op het juiste moment te kunnen plukken. En dit luistert nauw: er is een strakke periode van 10-14 dagen waarin de bessen ook té rijp kunnen worden.

Iedere boom levert gemiddeld 2 tot 4 kilo koffiebessen op, en een ervaren plukker kan 45 tot 90 kilo per dag plukken wat zo’n 9 tot 18 kilo koffiebonen oplevert. Aan het eind van de dag wordt de oogst van iedere plukker gewogen en krijgt deze op basis hiervan uitbetaald. Vervolgens wordt alle oogst samengevoegd en vervoert naar de plaats van verwerking.

Wat gebeurt er met de bonen?

Het eeuwenoude proces van koffieverwerking, zoals vandaag de dag nog steeds gangbaar in sommige landen, wordt de ongewassen of droge methode genoemd. De net geplukte koffiebessen worden uitgespreid over enorme oppervlaktes en te drogen gelegd in de zon, of speciale droogmachines, tot ze een vochtigheidsgraad van 10-12% bereikt hebben.

De gewassen of natte methode heeft tegenwoordig echter vaak de voorkeur. Het is ietwat complexer dan het droogproces, maar leidt meestal tot een betere kwaliteit boon. Wanneer de koffiebessen geoogst zijn, wordt het vruchtvlees machinaal van de pit verwijderd. Nadat ze gefermenteerd zijn in grote fermentatietanks worden de pitten afgespoeld met water om het eventuele restjes er vanaf te spoelen. En dan mogen ze lekker drogen – in de zon of machines. Het eindproduct is een ‘groene boon’: een koffieboon die nog rauw en niet-geroosterd is. Koffiebonen hebben natuurlijk altijd veel liefde, maar in dit stadium vooral rust nodig – ze moeten zo’n 30-60 dagen lekker blijven liggen na het drogen in een goed geventileerde ruimte; dan zijn ze daarna op hun best!

Als de koffiebonen dit hele proces achter de rug hebben, volgt de sortering op grootte en gewicht, en wordt goed gekeken naar kleurverschillen en andere imperfecties. Al deze factoren bepalen immers uiteindelijk de prijs van deze koffie.

En phiew… dan is onze bezige boon eindelijk klaar voor de grote reis! Volgende keer gaan we nog dieper in op het ‘graden’ van koffie.

Love what we brew!

The Bean Team